"Ένα μαγευτικό ταξίδι" - Παιδική Λέσχη Ανάγνωσης

Την Παρασκευή 10 Μαρτίου  ήταν η 5^η συνάντηση των παιδιών της Παιδικής Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς.  Μάρτης μήνας, ο πρώτος μήνας της άνοιξης γι’ αυτό και διαβάσαμε μια ανοιξιάτικη ιστορία από το βιβλίο της  Ντίνα Χατζηνικολάου    «Ένα μαγευτικό ταξίδι».

Η ιστορία αναφέρεται στο  ταξίδι που κάνει ένα ποταμάκι την άνοιξη, από τη « βρυσομάνα»του βουνού  μέχρι να φτάσει στη θάλασσα. Στο ταξίδι του θα περάσει από όμορφα ανοιξιάτικα τοπία, θα κάνει φίλους του τις πεταλούδες, τις μελισοσύλες, τα πουλιά, τα

Φυλλάδιο του Μάρτη

δέντρα, τα ζώα που θα συναντήσει, θα γνωρίσει τον ήλιο, το φεγγάρι, τα αστέρια και τους ανθρώπους.

Μιλήσαμε για τις παροιμίες και τις ονομασίες που έχει ο Μάρτης. Επίσης αναφερθήκαμε στο έθιμο της χελιδόνας, τα κάλαντα της άνοιξης, τα οποία και τραγουδήσαμε  και στο τέλος τα παιδιά ζωγράφισαν την «χελιδόνα». Φεύγοντας πήραν μαζί τους ένα φυλλάδιο με το πιο κάτω υλικό. Και όπως πάντα με μια λέξη είπαν ότι πέρασαν ωραία, φανταστικά, τέλεια…., ήσαν χαρούμενοι και ανανέωσαν το ραντεβού για την επόμενη συνάντησή τους, στις 31 Μαρτίου.  

Μάρτης, ο πρώτος μήνας της Άνοιξης

Ο Μάρτιος, ο πρώτος μήνας της άνοιξης έχει συνήθως άστατο καιρό. Για τον λόγο αυτό και ο ελληνικός λαός έδωσε στον Μάρτη πολλά ονόματα:

Μάρτης ο Κλαψόγελος, ο Πεντάγνωμος, ο Γδάρτης, ο Καψομάρτης, ο Ανοιξιάτης, ο Παλαβιάρης κ.ά.,

καθώς και πολλές παροιμίες:

«Μάρτης, γδάρτης και καλός παλουκοκάφτης»,

«Ο Μάρτης μια κλαίει και μια γελά»,

«Αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα χαρά σε “κείνον τον ζευγά που “χει στη γη σπαρμένα»,

«Τον Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια» κ.ά.

« Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει πότε γελάει…»

Σύμφωνα με την παράδοση ο Μάρτης έχει δύο γυναίκες μία καλή, ανοιχτόκαρδη και γελαστή και μια σκουντουφλιάρα που πάντα κλαίει. Κι όταν πάει στη γελαστή γίνεται κι ο καιρός γελαστός κι όταν πάει στη σκουντουφλιάρα ο καιρός χαλάει.

Την πρώτη μέρα του Μάρτη, για να αποτραπεί η βλαβερή επίδραση του ήλιου, τα παιδιά φορούν «μάρτη», στον καρπό του χεριού ή στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού. Είναι ένα βραχιόλι φτιαγμένο από κλωστή άσπρη – κόκκινη ή χρυσή. Το φοράνε μέχρι να δούνε τα πρώτα χελιδόνια, μετά θα το  κρεμάσουν στο κλαδί ενός δέντρου για να το πάρουν τα χελιδόνια που φτιάχνουν τη φωλιά τους. Σε άλλες περιπτώσεις τα παιδιά φοράνε τον «Μάρτη» μέχρι την Ανάσταση και τον κρεμάνε στο φιτίλι της λαμπάδας τους για να καεί.

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, την πρώτη Μαρτίου ή στις 21 Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας, τα παιδιά γυρνάνε στα σπίτια κρατώντας ένα αρθρωτό ομοίωμα χελιδονιού, την «χελιδόνα», και τραγουδούν ένα είδος καλάντων, τα χελιδονίσματα. Το έθιμο της χελιδόνας, έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, και επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Δωδεκάνησα.

                  Περπερούνα (Κοζάνη)

Xελιδόνα έρχεται
απ’ τη Mαύρη θάλασσα
θάλασσα ν’ απέρασε
έκατσε και λάλησε.

Mώρ’ καλή νοικοκυρά

σέβα, έβγα στο κελάρι
φέρε αυγά σαρακοστιά
και σκοινιά πεντηκοστά
για να δέσομε το Μάρτη
και το τσιλιμπουρδάκι

κι αν δεν έχετε αυγά
                       παίρνομε την κλωσσαριά                        να γεννάει, να κλωσάει
  και να σέρνει τα πουλιά.

               Φθιώτιδα: Τα παιδιά

Ήρθ” ο Μάρτης ο καλός κι ο Απρίλης δροσερός,

ήρθανε τρία πουλάκια και καθίσαν στα κλαδάκια

ήρθε, ήρθε η χελιδόνα, ήρθε, ήρθε η μελιδόνα.

Σήκω “συ καλή κυρά να μας δώσεις πέντ” αυγά κι άλλα πέντε κόκκινα.

“Εχουμ” δάσκαλο καλό, έχουμ” δάσκαλο κακό

που μας δέρνει και μας κρούζει και στη φάλαγγα μας βάζει.

Ήρθ” ο Μάρτης ο καλός κι ο Απρίλης δροσερός,   ήρθανε τρία πουλάκια και καθίσαν στα κλαδάκια   ήρθε, ήρθε η χελιδόνα, ήρθε, ήρθε η μελιδόνα.   Σήκω “συ καλή κυρά να μας δώσεις πέντ” αυγά              και άλλα πέντε κόκκινα                                        

 Από τη Σάμο:

Δόνι, χελιδόνι ήρθες, καλώς ήρθες. 

Φκιάσε τη φωλιά σου κάμε τα πουλιά σου

φκιάστηνε στο σπίτι κανένας δεν τη γκίζει. 

Το χελιδόνι το πουλί πάει πέρα κι' έρχεται 

πάει και ξανάρχεται 

στήνει μήνυμα και λέει 

πως είναι καλοκαίρι.

Από τις Μέτρες Ανατολικής  Θράκης

«Ήρθε, ήρθε χελιδόνα

ήρθε κι άλλη μελιδόνα

κάβισε και λάλησε

και γλυκά κελάηδησε

Μάρτη, Μάρτη μου καλέ

Και Φλεβάρη φοβερέ

Κι αν χιονίσεις κι αν

κακίσεις

Πάλιν άνοιξιν θ’ ανθίσεις

Συ καλή νοικοκυρά

Έμπα στο κελάρι σου

Φερ' αυγά, περδικωτά

Και πουλιά σαρακοστή

δώσε και μιαν ορνιθίτσα

και μια κουλουρίτσα

Μέσα δω που 'ρθαμε τώρα,

Μέσα γεια, μέσα χαρά,

στον αφέντη στην κυρά

Στα παιδιά και στους γονείς

Σ' όλους τους, τους συγγενείς

Μέσα Μάρτης, έξω φύλλα

Εξ' οχτροί, σας τρων οι σκύλοι.

Μέσα φίλοι, μέσα φτήνια

Και χαρές, χοροί, παιχνίδια

                  Και εφέτος και του χρόνου
   Και του χρόνου κι άλλα χίλια».

 Το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε από την εμψυχώτρια Νιαβή Βασιλική με τη βοήθεια της Διώνης Πούλου