Η μυθική Ατλαντίδα

 Το μυστήριο της Ατλαντίδας αποτελεί τον πιο πολυσυζητημένο ίσως μύθο. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αποδείξει  πού ακριβώς βρισκόταν. Το όνομα Ατλαντίδα προέρχεται πιθανότατα από το μυθικό γίγαντα Άτλαντα, που κρατούσε στους ώμους του ολόκληρη τη γη και τον ουρανό.

 Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την Ατλαντίδα πηγάζουν από τον Αθηναίο φιλόσοφο Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) ο οποίος μας αφηγείται ότι οι Άτλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών. Στην αρχαιότητα, οι Ηράκλειες Πύλες ήταν τα στενά του Γιβραλτάρ, άρα πιθανότατα βρισκόταν κάπου ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Όπως θα δούμε όμως παρακάτω, νεότερα στοιχεία έρχονται να ανατρέψουν τις αρχικές θεωρίες.

Όλα αυτά τα διδάχθηκε από τον Αιγύπτιο ιερέα Σάις, σε ένα ταξίδι στη μακρινή Αίγυπτο και τα αφηγήθηκε στους μαθητές του Κριτία και Τιμαίο, στο έργο «Ατλαντικός Λόγος». Ανάμεσα στα σπουδαία και θαυμαστά που άκουσε, ήταν ότι οι Άτλαντες σταδιακά άρχισαν να χάνουν τη θεϊκή τους δύναμη. Όταν κυριεύτηκαν από ανθρώπινες αδυναμίες αποφάσισαν να στραφούν ενάντια σε άλλους εύπορους λαούς με σκοπό την υποταγή. Γι΄ αυτό ταξίδεψαν προς τη Μεσόγειο, ώσπου συναντήθηκαν με τους παντοδύναμους και γενναίους Αθηναίους, από τους οποίους ηττήθηκαν για πρώτη φορά. Μετά από εξαντλητικές όμως μάχες, οι Αθηναίοι τελικά λύγισαν. Οι θεοί τότε εξοργίστηκαν με τους Άτλαντες, κι αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν με παντοτινό αφανισμό. Τόσο μεγάλη ήταν η οργή, που τους κατάστρεψαν μέσα σε μία μόνο νύχτα, αφήνοντας πίσω μόνο μάζες από λάσπη και πυκνούς

Στην επιστολή προς Κριτία εξηγείται το πώς δημιουργήθηκε η Ατλαντίδα και γιατί είχε σχήμα κυκλικό σαν δαχτυλίδι, με θάλασσα κι ένα μικρό νησάκι στη μέση. " Όταν οι θεοί μοιράστηκαν τη γη, ο Ποσειδώνας έλαβε την Ατλαντίδα και την παρέδωσε στους γιους του τους ημίθεους για να την καλλιεργήσουν. Ένας από αυτούς παντρεύτηκε την Λευκίππη και έκαναν την Κλειτώ, που την ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και θέλησε να την κάνει για πάντα δικιά του. Τότε διάλεξε ένα μέρος και το προστάτεψε με κυκλικές ζώνες από εύφορη γη και θάλασσα ώστε να της εξασφαλίσει παραδεισένια ζωή ". 

Σε ένα απόσπασμα του ρωμαίου αυτοκράτορα Αιμιλιανού, σώζεται  μία άγνωστη αναφορά για τη μυθική Ατλαντίδα του Θεόφραστου, σύγχρονου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πρόκειται για ένα διάλογο μεταξύ του Μίδα από τη Φρυγία  και του Σειληνού.

Η περιγραφή έχει ως εξής:

 «Έλεγε λοιπόν πως η Ευρώπη, η Ασία, και η Αφρική είναι νήσια  σε σύγκριση με  την Ήπειρο, η οποία υπάρχει από αρχαιότατους καιρούς, πέραν του γνωστού κόσμου. Τόσο απέραντο ήτο το μέγεθος αυτής. Η ήπειρος αυτή ήταν η τελευταία, η οποία έτρεφε  πάνω της ζώα γιγάντια, οι δε άνθρωποι ήσαν διπλάσιοι στο μέγεθος των ανθρώπων της εποχής της στιγμής της διήγησης.

Ζούσαν διπλάσιο χρόνο από εμάς. Οι  πόλεις των ήσαν πλουσιότατες, μία δε από αυτές  είχε πληθυσμό περισσότερο από ένα  εκατομμύριο. Ο χρυσός και ο άργιλος ήταν σε  μεγάλες ποσότητες.

Στην συνέχεια ο Αιλιανός διηγείται πως υπήρχε διαρκής πόλεμος κυρίως μεταξύ δύο πόλεων, εκ των οποίων η μία ονομαζόταν Μάχιμος, η δε άλλη  Ευσεβής. Οι μεν λοιπόν Ευσεβείς ζούσαν ειρηνικά και σε βαθύ πλούτο, έπαιρναν  τους καρπούς από τη γης χωρίς να την καλλιεργούν, διότι εις φύτρωναν μόνα τους.  Κατά τη διάρκεια της ζωής τους ήσαν υγιείς και πέθαιναν  γελώντας,

Οι δε κάτοικοι της Μαχίμου ήσαν σε ένα  διαρκής πόλεμο και υποδούλωναν τους γείτονές τους. Σπάνια πέθαιναν  από νόσο, διότι οι περισσότεροι  σκοτώνονταν  κατά τους πολέμους…»