Λιβαδειά - η ιστορία του ονόματός της

Σύμφωνα με την παράδοση η Λιβαδειά κτίστηκε όταν έφτασε στη Μίδεια ο Λέβαδος, ερχόμενος «εξ Αθηνών». Η Μίδεια, ο πρώτος οικισμός της περιοχής, βρισκόταν σε υψηλότερο σημείο απ’ ότι είναι σήμερα η Λιβαδειά, στο οροπέδιο του Αγίου Παντελεήμονα. 

Ήταν πρωτεύουσα των Αθαμάνων στην περί το Λαφύστιον χώρα. Άρα οι πρώτοι κάτοικοι της Λιβαδειάς ήταν οι Αθαμάνες της Μίδειας. H Μίδεια ήταν η μητέρα του Ασπληδόνα, του οποίου το όνομα δόθηκε στην πόλη της Βοιωτίας, Ασπληδόνα.

Όταν ο παραλίμνιοι οικισμοί Ελευσίνα και Αθήναι, που βρίσκονταν κοντά στον Τρίτωνα ποταμό, καταποντίστηκαν και οι κάτοικοι των Αθηνών κατέφυγαν, με επικεφαλής το Λέβαδο, στη Μίδεια. Εδώ γεννάται το εξής ερώτημα « γιατί οι Αθηναίοι της Κωπαΐδας ζήτησαν καταφύγιο, προστασία στη Μίδεια και όχι κάπου αλλού;»

Μάλλον έκαναν και αυτοί ότι θα κάναμε και μεις σήμερα αν είχαμε κάποιο σοβαρό πρόβλημα, δηλαδή θα ζητούσαμε βοήθεια από τους συγγενείς μας και όχι από ξένους. Άρα οι Αθηναίοι της Κωπαΐδας ήταν Αθαμάνες όπως και κάτοικοι της Μίδειας, γι’ αυτό τους δέχτηκαν ως αδελφούς και τους περιέλθαψαν.

Αρχικά οι κάτοικοι της Μίδειας βρίσκονταν σε οροπέδιο, δηλαδή σε τόπο χρήσιμο για την κτηνοτροφία τους, αλλά ακατάλληλο για την γεωργία. Ο Λέβαδος μαζί με τους κατοίκους των Αθηνών προερχόταν από αγροτική περιοχή, άρα έπρεπε να διαλέξει ένα μέρος κατάλληλο για γεωργία. Διάλεξε να κατοικήσει το χώρο της μετέπειτα Λιβαδειάς, ώστε, να έχει πρόσβαση στη μικρή κοιλάδα που πότιζαν οι ποταμοί της Έρκυνας και της Προβασίης. 

Οι πλημμυροπαθείς της Αθήνας έχτισαν τη νέα τους πόλη στην ανατολική όχθη της Έρκυνας την ονόμασαν Λεβάδεια από το όνομα του οικιστού της, τον Λέβαδο. Στη Λεβάδεια – Λιβαδειά -κατέβηκαν και οι κάτοικοι της Μίδειας οι οποίοι με τα χρόνια άφησαν την κτηνοτροφία και ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια της γης.

Η ολοσχερής καταστροφή της πόλης των Αθηνών, άφησε οδυνηρές αναμνήσεις στους κατοίκους της. Η απώλεια των αγαπημένων προσώπων, ο πόνος για τη στέρηση των πατρώων εδαφών, του σπιτιού τους χαράχθηκαν βαθιά μέσα στη ψυχή τους και διατηρήθηκε ανεξίτηλα στις επόμενες γενιές.

Εξακολουθεί να υπάρχει ένας λεβαδειακός θρύλος ακόμη και σήμερα , που λέει ότι κάτω από το υπέδαφος της πόλης περνά ένα υπόγειο ποτάμι, η Κλυμένη, που σε περίπτωση αποφράξει θα καταστρέψει την πόλη «… όπως την κατάστρεψε και τα παλιά χρόνια».

Βέβαια η Λιβαδειά ποτέ στην ιστορία της δεν καταστράφηκε από πλημμύρα. Τούτο αποκλείεται και λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Η αναφορά αυτού του θρύλου μας θυμίζει τη βιβλική καταστροφή της κωπαϊδικής Αθήνας πριν χιλιάδες χρόνια.

Δε γνωρίζουμε το χρόνο κτίσης της Λιβαδειάς, αλλά μπορούμε να πούμε ότι κτίστηκε αφού τα  αποστραγγιστικά έργα της Κωπαΐδα; είχαν καταστραφεί άρα ήταν και πάλι λίμνη και λόγω της χειμωνιάτικης κακοκαιρίας καταποντίστηκαν "αι Αθήναι" και η Ελευσίνα της Κωπαΐδας. Πιο συγκεκριμένα μπορούμε να πούμε ότι κτίστηκε μετά την ήτα του Βασιλιά του Ορχομενού Εργίνου από τους Θηβαίους και πριν την εκστρατεία στην Τροία, γιατί είχε στείλει και αυτή πλοία και παλικάρια με αρχηγό τον Αρκεσίλαο.

Οι πιο πάνω χάρτες είναι από το βιβλίο του Σπ. Φλώρου " Λεβαδειακή Τριλογία"